Հանրագիտարան

Հավելված 1․ Զինված ուժերի անդամներին առնչվող մարդու իրավունքները՝ ըստ ԵԽ առաջարկությունների

Զինված ուժերի անդամները պետք է ունենան հետևյալ հիմնարար իրավունքներն ու ազատությունները

 

  • կյանքի իրավունք (հաշվի առնելով, սակայն, զինվորական մասնագիտությանը հատուկ վտանգները)
  • խոշտանգումներից և անմարդկային կամ նվաստացուցիչ վերաբերմունքից կամ պատժից պաշտպանվելու իրավունք
  • արգելել ստրկությունը, ճորտությունը, այնպիսի առաջադրանքների իրականացումը, որոնք համատեղելի չեն ազգային պաշտպանության ծառայության նրանց հանձնարարությունների հետ և հարկադիր կամ պարտադիր աշխատանքը
  • իրավական պաշտպանության իրավունք`   նրանց իրավունքների խախտման դեպքում,  ազատության և անվտանգության իրավունք, անկախ դատարանների կողմից արդար դատական վարույթի իրավունք, ինչպես նաև բողոքարկման իրավունք
  • խտրականության արգելում
  • մտքի, խղճի և դավանանքի ազատության իրավունք
  • քաղաքացիական իրավունքների լիակատար իրականացման իրավունք, մասնավորապես, քվեարկելու իրավունք
  • սեփականությունը հարգելու իրավունք
  • ամուսնանալու և ընտանիք հիմնելու իրավունք:

 

Զինված ուժերի անդամները պետք է ունենան հետևյալ հիմնարար ազատություններն ու իրավունքները, որոնք, սակայն, կարող են ենթարկվել որոշակի սահմանափակումների

 

  • արտահայտվելու ազատության իրավունք
  • հավաքների և միավորման ազատության իրավունք, այդ թվում`   արհեստակցական միություններ հիմնելու և քաղաքական կուսակցություններին անդամակցելու իրավունք
  • անձնական և ընտանեկան կյանքի, բնակարանի և նամակագրության գաղտնիության իրավունք:

 

Զինված ուժերի անդամների կողմից վերոնշյալ կետերում նշված իրավունքներից օգտվելու և կիրառելու ցանկացած սահմանափակում պետք է բավարարի հետևյալ առանձին չափանիշները

 

  • դրանք պետք է օրինական նպատակ ունենան, լինեն ճշգրտորեն հիմնավորված կարիքներով և զինվորական կյանքի առանձնահատկություններով, կարգապահությամբ և զորավարժություններով և համեմատական լինեն նպատակների հետ
  • դրանք պետք է հայտնի լինեն, նախատեսված և հիմնավոր կերպով սահմանված լինեն օրենքով և համապատասխանեն սահմանադրության դրույթներին
  • չպետք է անհիմն կերպով սպառնալիք ներկայացնեն կամ վտանգեն զինված ուժերի անդամների ֆիզիկական կամ հոգեկան առողջությունը
  • պետք է հարգեն Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով նախատեսված սահմանները։

 

Զինված ուժերի անդամները պետք է նաև օգտվեն տնտեսական և սոցիալական իրավունքներից, այդ թվում`  

 

  • պատշաճ և համապատասխան կացարանի/բնակվելու վայրի իրավունք,
  • արդարացի վարձատրություն և աշխատանքային կենսաթոշակ ստանալու իրավունք,
  • առողջության պահպանման և աշխատանքային անվտանգության իրավունք,
  • պատշաճ և բավարար սնվելու իրավունք:

 

Զինված ուժերի անդամները պետք է տեղեկացված լինեն իրենց իրավունքների վերաբերյալ և ուսուցանվեն մարդու իրավունքների վերաբերյալ իրենց իրազեկվածությունը բարձրացնելու համար:

 

 

Այս բաժնի հոդվածները կազմվել են «Խաղաղության երկխոսություն» ՀԿ-ի կողմից մշակված «Մարդու իրավունքները զինված ուժերում» ուղեցույցի հիման վրա։
Տեղեկատվության ճշգրտության համար Dasaran.am կայքը պատասխանատվություն չի կրում: