Հանրագիտարան

Կալեի քաղաքացիները

«Կալեի քաղաքացիները» ֆրանսիացի քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենի բրոնզե քնադակն է՝ նվիրված Հարյուրամյա պատերազմի դրամատիկ դրվագներից մեկին։
1346 թվականի Կրեսիի մոտ տեղւ ունեցած ճակատամարտում հաղթանակ տանելուց հետո Անգլիայի թագավոր Էդուարդ Գ-ն պաշարեց ֆրանսիական Կալե քաղաքը։ Պաշարումը տևեց գրեթե մեկ տարի։ Ֆրանսիացիների պաշարումից դուրս գալու ջանքերը ապարդյուն եղան։ Համատարած սովը քաղաքացիներին ստիպեց բանակցություն վարել քաղաքը հանձնելու համար։ Անգլիական թագավորը պահանջեց հանձնել իրեն քաղաքի առավել հայտնի վեց քաղաքացիներին, որոնց պետք է մահապատժի ենթարկեր ի ցույց մյուսներին։
 
Հանուն քաղաքի փրկության առաջինը ցանկություն հայտնեց քաղաքի ամենահարուստ մարդկանցից մեկը՝ Յուստաշ դե Սեն-Պիեռը։ Նրա օրինակին հետևեցին և ուրիշները։ Հաղթանակած թագավորի պահանջով անձնազոհ քաղաքացիները ոտաբոբիկ, գլխաբաց և վզներին պարաններ ելան նրան ընդառաջ հանձնելու քաղաքի բանալիները։ Անգլիայի թագուհի Ֆիլիպա Հենեգաուն այս տեսարանից խղճահարվեց և խնդրեց թագավորին հանուն իրենց դեռ չծնված երեխայի, խնայել այս անձնազոհ և տառապյալ մարդկանց կյանքը։
 
19-րդ դարից Կալեում թևածում էր անձնվեր քաղաքացիների հիշատակը հավերժացնելու գաղափարը։ Այդ հուշարձանը պետք է ցույց տար փոթորկող ֆրանսիական հույզերը՝ պարտության դառնությունը և հիացմունքը համաքաղաքացիների հերոսական անձնազոհությամբ։ Որոշ ժամանակ քաղաքապետարանը գումարներ չէր գտնում հուշարձանի ստեղծման համար։ 1884 թվականին՝ ֆրանս-պրուսական պատերազմի պարտության մտքի հետ համակերպվելու նպատակով Կալեի քաղաքապետ Դեվարինը հայատարարեց բաժանորդությամբ դրամահավաք և պատվիրեց արձանը հանրահայտ քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենին։
 
Վեց ֆիգուրից կազմված խմբակային արձանախմբի վրա Ռոդենը աշխատեց 1884-1888 թվականներին։ Այդ տարիների Ռոդենի ստեղծագործությունը իրարամերժ կարծիքներ առաջացրեց։ Պատվիրատուները սպասում էին Յուստաշ դե Սեն-Պիեռի արձանը, մեկ ֆիգուրով, բացի այդ մինչև Ռոդենի նորարարությունը արձանները բարձր պատվանդանի վրա էին լինում և տիրող դիրք էին ունենում դիտողի նկատմամբ։ Ռոդենը պնդեց, որ արձանները տեղադրված լինեն գետնին, չնայած որ չափով մարդկանցից մի փոքր բարձր են։
 
Արձանախումբն առաջին անգամ հանրությանը ներկայացվեց 1889 թվականին և արժանացավ համընդանուր հավանության։ Բայց անցավ մի քանի տարի, նախքան այն տեղադրվեց Կալեում։ Բացման արարողությունը տեղի ունեցավ 1895 թվականին։ Քաղաքային իշխանության պահանջով այն տեղադրվեց պատվանդանի վրա, շրջափակված ցանկապատով։ Քանդակագործի կամքը, որ արձանախումբը պետք է տեղադրվի գետնին, կատարվեց միայն նրա մահից հետո 1924 թվականին։
 
20-րդ դարի ընթացքում ռոդենյան արձանախմբի պատճեններ հայտնվեցին աշխարհի շատ քաղաքներում Փարիզն ու Լոնդոնը ներառյալ։
 
Աղբյուր՝ http://hy.wikipedia.org/
Տեղեկատվության ճշգրտության համար Dasaran.am կայքը պատասխանատվություն չի կրում: