Քրիզանթեմ

Կիսաթփային բույս է , ցողունը ճյուղավորված` փոքր կտրտված տերևներով: Քրիզանթեմը աստրաների ընտանիքից է և ունի ավելի քան 200 տեսակ:

Քրիզանթեմը շատ է տարածված Ասիայի երրներում: Այս բույսի մասին առաջին հիշատակումները հանդիպում են դեկորատիվ այգեգործության մասին չինական և ճապոնական գրականության մեջ:

Հայտնի չին փիլիսոփա Կոնֆուցին, որ ապրել է մեր թվարկությունից 500 տարի առաջ ,իր «ԼԻ-կի» ստեղծագործության մեջ հիշատակում է քրիզանթեմների մասին: Մինչև հիմա պահապանվել են այն չին այգեգործների անունները,ովքեր զբաղվել են քրիզանթեմների մշակությամբ,ճապոնիայում ավելի ուշ են զբաղվել այդ գործով: Եվրոպայում քրիզանթեմը հիշատակվում է 1689թ.-ից:

Քրիզանթեմի տեսակներից տարածված են խոշորածաղիկ,դեկորատիվ և մանրածաղիկ թփիկավորները,լիաթերթ և հասարակ բազմերանգ ծաղիկներով: Խոշորածաղիկներից մեծ ժողովրդականություն են վայելում կախ ընկած,ասեղնավոր, խողովակաձև և գոգավոր ձևերի սպիտակ, վարդագույն, դեղին ,բրոնզի , կարմիր և այլ գույների պսակաթերթիկներ ունեցողները:

Սկզբում Քրիզանթեմը համարվում էր միայն բաց հողում աճող բույս, բայց հետագայում, մասնագետների ջանքերով ,այն սկեցին աճեցնել նաև թաղարների մեջ:

Խոշորածաղիկ քրիզանթեմների սորտերը շատ բազմազան են և մեծ ժողովրդականություն են վայելում , մշակվում են ամենուրեք:

Հայտնի են և մշակվում են հետևյալ տեսակները`

Մոնակո (Princesse Alice deMonaco) սորտը աչքի է ընկնում ձյունաճերմակ խոշոր ծաղիկներով:
Քուին Մերի (Queen Mary) սորտի ծաղիկները սպիտակ են,լրիվ բացված ժամանակ գնդաձև,պսակաթերթիկները գանգուր են և կախ ընկած:
Մոն Բլանը(Mont Blanc) սպիտակ է ,խոշոր ,գանգուր պսակաթերթիկներով, կարճահասակ է և ամենավաղն է ծաղկում:
Օլիվյեն (Olivier) խոշոր ,բաց մանուշակագույն ծաղիկ է,պսակաթերթիկները թեքված են դեպի վեր, բարձրահասակ է:
Հոկտեմբերյան արև (Soleil d’ October ) սորտն աչքի է ընկնում դեղնագույն ծաղիկներով,ծաղկում է վաղ:
Լիոնեն(Lionet) ունի խոշոր դեղնա-ծիրանագույն ծաղիկներ,որոնք ուշ են բացվում:
Ոսկյա անձրև(La oluie d’or) սորտը մանրածաղիկ է` դեղին-ոսկեգույն:
Մագդեբլիկը (Magdeblick) մուգ կարմիր մանրածաղիկ է ` փայլուն տերևներով:
Դեկորատիվ սորտերից է Էֆեկտոլը(Efiektol),որի ծաղիկը խոշոր է և դեղին:

Քրիզանթեմը դյուրին է աճեցնել

Այս սիրում են թարմ և սառը օդ: Լավ են զգում պատշգամբում,որտեղ ծաղկում են միչև սառնամանիքները: Տանը այն պետք է դնել պատուհանի գոգին ,որտեղ արև է ընկնում առավոտը և երեկոյան, ցանկալի է 13-15 աստիճան, հաճախ օդափոխություն: Շոգին բույսը վատ է ծաղկում:

Աղբյուր` Ankakh.com